Το ΚΕΒΕ έχει μελετήσει διεξοδικά το θέμα σχετικά με την ενδεχόμενη αποχώρηση της Βρετανίας από την Ε. Ένωση και το συμπέρασμα είναι πως ένα τέτοιο ενδεχόμενο σίγουρα δεν θα είναι προς το συμφέρον της Κύπρου.
Βέβαια θα πρέπει να λεχθεί εξ’ αρχής ότι το μόνο βέβαιο στο ενδεχόμενο ενός Brexit, είναι η αβεβαιότητα. Αβεβαιότητα τόσο για το ΗΒ και την Ευρωπαϊκή Ένωση περιλαμβανομένης βεβαίως και της Κύπρου. Κι’ αυτό γιατί κανείς δεν γνωρίζει στο παρόν στάδιο τι θα περιλαμβάνει η νέα σχέση μεταξύ του ΗΒ και της Ευρωπαϊκής Ένωσης. Στη καλύτερη των περιπτώσεων μπορεί να υπάρξει συμφωνία που θα επιτρέπει στο ΗΒ να έχει πλήρη πρόσβαση στην Ενιαία Αγορά (στα πρότυπα ΕΟΧ) ενώ στη χειρότερη των περιπτώσεων το ΗΒ να τύχει χειρισμού ως συνηθισμένη τρίτη χώρα πιθανόν ως αποτέλεσμα της πρόθεσης των Ευρωπαίων να δυσκολέψουν το ΗΒ και να αποφύγουν παρόμοιες κινήσεις από άλλες χώρες ιδιαίτερα αν η αποχώρηση του ΗΒ αποδειχθεί επιτυχής. Υπάρχουν βεβαίως και πολλά ενδιάμεσα ενδεχόμενα.
Όπως είναι γνωστό η Κύπρος διατηρεί ιστορικά στενούς δεσμούς με το ΗΒ σε πολλούς σημαντικούς οικονομικούς και επιχειρηματικούς τομείς. Αναφέρουμε χαρακτηριστικά πως με βάση τις στατιστικές για το 2015, το ΗΒ αντιπροσωπεύει σχεδόν το 9% των Κυπριακών εισαγωγών (δεύτερη χώρα μετά την Ελλάδα) και σχεδόν το 7% των εξαγωγών της χώρας όπου η μεγάλη πλειοψηφία αφορά τις υπηρεσίες (και πάλιν η δεύτερη χώρα μετά την Ελλάδα). Με απλά λόγια το ΗΒ είναι ο δεύτερος σημαντικότερος εμπορικός εταίρος της Κύπρου και ένα Brexit θα είχε δυσμενείς επιπτώσεις στις εμπορικές συναλλαγές μεταξύ των χωρών, ιδιαίτερα αν το ΗΒ δεν πετύχει να καταλήξει σε μια καλή εμπορική συμφωνία με την Ευρωπαϊκή Ένωση.
Ένας άλλος σημαντικός τομέας που ενδέχεται να επηρεαστεί είναι ο τουρισμός αφού είναι καλά γνωστό πως η πλειοψηφία των τουριστών προέρχεται από το ΗΒ. Το 2015 ο τουρισμός από το ΗΒ αντιπροσώπευε περίπου το 40% των τουριστικών αφίξεων (πέραν του ενός εκατομμυρίου τουριστών) και σχεδόν το διπλάσιο αριθμό από τη δεύτερη σε σημασία χώρα προέλευσης τουριστών που είναι η Ρωσία. Τα έσοδα από τους Βρετανούς τουρίστες ξεπέρασαν το 35% των συνολικών εσόδων από τον τουρισμό και ανήλθαν σε περίπου €800 εκατ. Οι πιθανές επιπτώσεις για τον τουρισμό έχουν να κάνουν με την ισοτιμία της στερλίνας έναντι του ευρώ σε περίπτωση που ως αποτέλεσμα του Brexit η στερλίνα αποδυναμωθεί έναντι του ευρώ. Σ’ αυτό πρέπει να συνυπολογισθούν και οι όποιες απαιτήσεις σε σχέση με την έκδοση βίζας που πιθανόν να τεθούν σε εφαρμογή από την ΕΕ με βάση τις διευθετήσεις που θα ισχύσουν αναφορικά με τις επισκέψεις Βρετανών σε κράτη μέλη της ΕΕ.
Άλλα θέματα που θα εγερθούν θα είναι αυτά που σχετίζονται με τους Βρετανούς απόδημους που διαμένουν στην Κύπρο. Υπολογίζεται ότι περίπου 60000 – 70000 απόδημοι περιλαμβανομένων πολλών συνταξιούχων είναι μόνιμοι κάτοικοι ενώ άλλοι 40000 περίπου διαθέτουν εξοχικές ή δευτερεύουσες κατοικίες στην Κύπρο. Εκτός από άλλα οφέλη για την Κυπριακή οικονομία, οι απόδημοι αποτελούν πηγή ξένου συναλλάγματος και οι όποιες διαδικασίες έκδοσης βίζας δυνατόν να δημιουργήσουν κάποια προβλήματα αν και τα κριτήρια για μόνιμη διαμονή που υπάρχουν στην Κύπρο προσφέρουν διέξοδο για αντιμετώπιση της κατάστασης και μετριασμό των όποιων προβλημάτων δημιουργηθούν. Αυτό που είναι ίσως πιο ανησυχητικό είναι ότι ένα Brexit μπορεί να σημαίνει την παγοποίηση των Βρετανικών κρατικών συντάξεων, όπως συμβαίνει με άλλες χώρες που δεν είναι μέλη της ΕΕ και όπου δεν υπάρχουν αμοιβαίες διευθετήσεις. Οι απόδημοι θα μπορούσαν επίσης να χάσουν τα δικαιώματα τους σε άλλα επιδόματα του ΗΒ. Ένα άλλο ζήτημα αφορά την ιατρική περίθαλψη. Η Ευρωπαϊκή Κάρτα Ιατρικής Ασφάλισης δίνει πρόσβαση σε κρατική ιατρική περίθαλψη στις χώρες που ανήκουν στον Ευρωπαϊκό Οικονομικό Χώρο, περιλαμβανομένης της Ελβετίας, με μειωμένο κόστος ή ακόμα και δωρεάν. Με ενδεχόμενο Brexit τέτοια πρόσβαση μπορεί να μην είναι δυνατή.
Οι Βρετανικές Βάσεις στην Κύπρο αποτελούν ακόμα ένα ζήτημα στην περίπτωση ενός Brexit. Η Συμφωνία Σύνδεσης του 2003 στην οποία έχει ενσωματωθεί το Πρωτόκολλο 3 τέθηκε σε ισχύ την 1η Μαΐου 2004. Οι Βάσεις περιλαμβάνονται στην τελωνειακή περιοχή της ΕΕ. Για τον σκοπό αυτό και με βάση το Άρθρο 2 του Πρωτοκόλλου, αριθμός πράξεων που αφορούν την τελωνειακή ένωση και την κοινή εμπορική πολιτική καθώς και οι εφαρμοστικές τους πράξεις ισχύουν στις βάσεις. Επίσης ισχύει η Κοινή Αγροτική Πολιτική. Το ΗΒ ανέθεσε πλήρως τα γεωργικά θέματα των Βάσεων (περιλαμβανομένων των κτηνιατρικών και φυτοϋγειονομικών κανόνων) στην Κυπριακή Δημοκρατία. Προϊόντα που εμπίπτουν στους κανόνες αυτούς δεν μπορούν να εισαχθούν απευθείας από τρίτες χώρες στις βάσεις αλλά εισέρχονται στην Κύπρο μέσω λιμένα ή αερολιμένα στις ελεγχόμενες από την Κυβέρνηση περιοχές της Κυπριακής Δημοκρατίας. Το Πρωτόκολλο δίνει επίσης στα πρόσωπα που εργάζονται στις Βάσεις ίδιο καθεστώς με αυτά που εργάζονται στην Κυπριακή Δημοκρατία για σκοπούς κοινωνικών ασφαλίσεων. Σε περίπτωση Brexit το καθεστώς που θα ισχύει στις Βάσεις σε σχέση με το Κοινοτικό κεκτημένο θα πρέπει ενδεχομένως να τύχει επαναδιαπραγμάτευσης μεταξύ της Κυπριακής Δημοκρατίας και του Ηνωμένου Βασιλείου χωρίς όμως να επηρεάζονται οι κύριες πρόνοιες της Συνθήκης Εγκαθίδρυσης.
Μία από τις πιο σημαντικές δυσμενείς επιπτώσεις για την Κύπρο σε περίπτωση Brexit είναι αναμφισβήτητα η απουσία του ΗΒ στις διαδικασίες λήψης αποφάσεων στην Ευρωπαϊκή Ένωση, ιδιαίτερα σε σημαντικά θέματα που επηρεάζουν την οικονομία της Κύπρου, όπου οι θέσεις των δύο χωρών ευθυγραμμίζονται. Ένα τέτοιο θέμα είναι οι προσπάθειες για εναρμόνιση των φορολογικών συστημάτων στην ΕΕ. Το μεγαλύτερο εμπόδιο σ’ αυτές τις προσπάθειες προέρχεται από την Βρετανία η οποία μαζί με άλλα κράτη μέλη περιλαμβανομένης και της Κύπρου, ευνοεί χαμηλούς φορολογικούς συντελεστές και φιλικά φορολογικά συστήματα προς τις επιχειρήσεις. Ενδεχόμενο Brexit θα μπορούσε να οδηγήσει στην επιβολή φορολογικής εναρμόνισης με σχεδόν σίγουρες αρνητικές επιπτώσεις για την Κύπρο.
Επιπλέον αν το ΗΒ αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση, η ΕΕ θα απολέσει ένα σημαντικό καθαρό εισφορέα στον προϋπολογισμό της, στην ουσία τον δεύτερο μεγαλύτερο. Αυτό το κενό θα πρέπει να συμπληρωθεί είτε μέσω ψηλότερων εισφορών από τα εναπομείναντα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της Κύπρου (υπολογίζονται κατά το μέγιστο σε 5.8% των σημερινών επιπέδων) ή μέσω μικρότερων εξόδων κάτι που θα επηρεάσει και πάλιν τα εναπομείναντα κράτη μέλη, περιλαμβανομένης της Κύπρου.
Τέλος υπάρχει και το ζήτημα του μεγάλου αριθμού Κυπρίων φοιτητών σε Βρετανικά Πανεπιστήμια, οι οποίοι απολαμβάνουν τα χαμηλότερα δίδακτρα που ισχύουν και για τους ντόπιους φοιτητές και του αυξανόμενου αριθμού Κυπρίων που εργάζονται ή αναζητούν εργασία στο ΗΒ, κάτι το οποίο θα γίνει πιο δύσκολο αν το Ηνωμένο Βασίλειο επιλέξει να αποχωρήσει από την Ευρωπαϊκή Ένωση.